Luke 6

Jesus nu Sabbath tom ko Kari Biya

(Mat 12:1-8; Mark 2:23-28)

1Sabbath tom bo te Jesus aolak iluwam ale inang wheat ko ningam ningi lage la namakaso. Se ko olekem wheat ko nunguning sang giman ale nuguting te irikasan se kui kapakaso se nokasan. 2Se Pharisee kari saki nunga isarman, “Nina anape ko Law Den kiasan ale ura tasan? Aitak Sabbath ko tom se me te ura tanakko,” maman.

3Se Jesus Pharisee alo nunga maonam, “David ko sikisaki arungu na mena se na ko kueman ale kilek beteman bare nina ko duap me kauman ikiman e?
Luke 6:3-5 1 Samuel 21:1-6.
4David Kaem ko kawam sel ningi kasu naguram ale priest maonam se bread Kaem tuman se aniram mu tam tuam se nam. Bread mu kaola biya. Priest la namonko. Bare David nam ale ko sikisaki karogo nungaram se naman.”

5Jesus buta balam asele nunga maonam, “Kari ko Kuriang mu Sabbath tom ko Kari Biya,” ma balam.

Sabbath kam te Jesus kari bo kuting kueram mu nungam

(Mat 12:9-14; Mark 3:1-6)

6Sabbath bo te Jesus synagogue ningi namaram ale den kariimet nunga manaruwaram se kari bo ko kuting sengam kueram mu te ago bagaram. 7Se Law Den ko kausa kari se Pharisee kari saki nuna lage bo aringimon ale te Jesus den ningi betemonko nongomang anikaso. Se nuna nu arikuawu se bagakasan, nu Sabbath tom te kari kuera ago mu nungok agi owore ko ariwakasan.

8Bare Jesus kota nononga ikia mu ko ikikaso. Buta se nu kari kuting kueram mu maonam, “Ni bares tai kariimet nomokete sanamirko,” mam. Se nu barasam tairam nomokete sanamaram.

9Se Jesus nunga maonam, “Ani isa bo ningarsam,” mam. “Munan awuk bore terong? Ana Sabbath kam te munan ningo betenak agi, munan memek betenakko? Ana kari bo sangornak se yawarakala baguruk agi, memek te betenak se kuerukko?”

10Ale nu kariimet suen la nunga arigam gurugam asele kari mu maonam, “Kiting dingumurko!” mam. Se nu buta beteram se kuting nungeram.

11Bare nuna nongomang magaram, se nongota nunumi isarukasan, nuna Jesus aguwaya betemonko wore ko nunumi isarukasan.

Jesus ko apostle 12 nunga tuteram giam

(Mat 10:1-4; Mark 3:13-19)

12Tom mu te Jesus Kaem ilak munakurukko se duruk bo te nama tarigiram, ale turom uriluan maiya ilak munakawaram sor ukiram. 13Se ko olekem nunga auram se kote namaman. Se nunga ningi kari 12 nunga tutia giam, ale nunga nunup beteram “apostle” balam. 14Bo Simon mu Jesus nup bo aking tuam mu Peter i mam. Se bo Andrew, nu Simon ko uria. Se James John ilak; se Philip Bartholomew ilak; 15se Matthew Thomas ilak. Se James, nu Alphaeus ko kuriang. Se Simon, ko nup bo Zealot. 16Se Judas, nu James ko kuriang. Se Judas Iscariot, mu nu udagi te Jesus kager kari nuguting te beteram. Mu kari 12 butata.

Jesus kariimet den nungaru se, saki kuera ikes ago mu nunga nungurukaso

(Mat 4:23-25)

17Jesus ko olekem 12 arungu duruk dopang te baga, tai kapa sor palunga diram mu te ko olekem motam biya animan mu arungak biguwuman bagakasan. Kariimet suen la, Jerusalem ko, se Judea ko, se langi wonong Tyre se Sidon mu karogo, 18wore nuna noko den ikimonko se nu nunga kuera ikes nungokko taiman. Se kariimet saki bur memek ngual nungarukasan mu karogo taiman, se nunga nungam se nungeman. 19Se kariimet suen biya nunga nuguting nu kumik te betemonko kaeyakasan, mu awuk, noko marak sokel aratukaso namakaso nuna suen la nunga nungurukaso se nungiakasan.

Saki alo amilmil biya tamon, se saki alo ikup biya tamonko

(Mat 5:1-12)

20Se Jesus ko olekem nungarki gurugu se nunga maonam,

“Nina kariimet ningimik mel mena, mu nina am amilmilaralko,
mu awuk, Kaem ko kingdom mu nenenga.
21Se nina kariimet na inang ko kua lagasan, mu nina am amilmilaralko,
mu awuk, nina na nal se ningimik ago terong ma sapurukko.
Se nina kariimet nengemang batagam se nia mowasan, mu nina am amilmilaralko,
mu awuk, nina nengemang amilmil tairuk se gusiralko.
Luke 6:21 Ana udagi yawarakala amilmil te baganakko: Psa 126:5-6; Isa 61:3; Rev 7:16-17.

22Se nina Kari ko Kuriang kowom karowasan se nuna mel mu ko nego ko nongomang magoso se nubiring ningarsan,
den memek ninga manorsan, ninga ninip balu maguwusan,
mu nina am amilmilaralko.
Luke 6:22-23 Nanga bita maguwumonko agi, bare am amilmilanakko: John 15:19-21; 1 Peter 4:14.

23Tom mu te ninguru amilmilaralko,
mu awuk, nenenga koma yawara nunguningkiri duruk wonong te talko.
Mu girakala nononga taleng girigir prophet alo nungumik te
munan koma suwanta tala bitakasan, bare aking nina ningimik te betesan.

24“Bare nina kariimet ningimik mel suen biya, mu sinar talko!
Mu awuk, nenenga mel yawara ko tom mu maingkala tawo.
Luke 6:24-25 Kariimet nungumik mel ago: James 5:1-6.

25Se nina kariimet na terong la nowasan, mu sinar talko!
Mu awuk, nina na ko kueralkowo.
Se nina kariimet amilmil te bagasan mu sinar talko!
Mu awuk, nina nia mo se nemenenge kapa sagurukkowo.
26Se nina kariimet alo, kariimet suen la ninip patowasan, mu sinar talko!
Mu awuk, girakala nunga taleng girigir prophet kawel alo nungumik te
munan koma suwanta tala bitakasan ale nunup patawukasan,
bare aking nina ningimik te betesan, ale ninip patowasan.

Ana kariimet nangarak bita maguwusan wore am nunga kuenakko

(Mat 5:38-48)

27“Nina aninga den ikiwasan, mu den imi ninguru ikialko: Nenenga kager kari nengemang am nungaralko. Kariimet nina nego ko nongomang magoso, mu munan yawara la nungumik te beteralko. 28Kariimet ninga bita maguwumonko ko den baluwasan, mu nina aking marak den ningo la nunga maonalko. Se kariimet ningimik ko memek betesan, mu nina nuna nogo ko Kaem aru ngatongalko.

29“Kari bo kol te ka moruk, mu ni koma ko nu me moarko, mu aking kol koma sang ira gurugu tuiko. Kari bo nika kimik guang ko lakira bo tauk, mu bo karogotala am taukko, ni me ko baluko. 30Se kari awiriya nika mel bo ko ka isok, mu am tuiko. Se kari bo nika mel tauk, mu ni aking kote toko me baluko.

31“Nenenga nengemang munan kariimet ningimik te betemonko kuesan mu, nina giral munan umutang tala nungumik te beteralko.

32“Nina kariimet ninga kuesan umutang la nengemang nungarsan agi mu, Kaem koma yawara ningaruk i? Mena. Mu awuk, kariimet memek Kaem ko me ikisan, mu nuna betelatala imikiri nunga kuesan mu koma ko ago nunga kuesan tala. 33Se aking nina kariimet munan yawara ningimik te betesan umutang la munan yawara nungumik te betesan agi mu, Kaem koma yawara ningaruk i? Mena tala. Mu awuk, kariimet memek Kaem ko me ikisan, mu nuna betelatala betesan. 34Aking nina kariimet mel nungaral se koma aking ningarmonko mu la mel nungarsan agi mu, Kaem koma yawara ningaruk i? Mena. Mu awuk, kariimet memek Kaem ko me ikisan mu, nuna betelatala imikiri mel nungarmon se aking koma diram tala nuna nungarmonko mu mel nungarsan.

35“Butata se nina ninga kager kari alo am nunga kueralko. Ale munan yawara nungumik te beteralko. Ale mel nungaral ale aking koma talko me kimi beteralko. Umutang mu Kaem Kualala Biya mu koma biyala ningarukko, se nina ko kuriang bagaralko. Mu awuk, nu kariimet noko nup me patowasan, se kariimet munan memek betesan, mu nu nunga kueso ale munan yawara nungarso. 36Buta se ninga Nenet kariimet gomang nungarso mu iwitatala, nina saki alo nengemang nungaralko.

Ana saki alo nunga bagara aolak me tutenakko

(Mat 7:1-5)

37“Nina saki alo nunga bagara aolak me tuteralko, mu asele Kaem nenenga bagara aolak me tuterukko. Nina saki alo nunga balal ale imi kariimet memek ma me nunga balalko, mu asele Kaem nina kariimet memek ko me ninga balukko. Nina saki alo nunga memek siwu saparal, mu asele Kaem nenenga memek siwurokko. 38Nina kariimet sang mel nungaral, mu Kaem aking nenenga mu ningarukko. Mu nu biyala nunguning ningarukko, kari inang wheat korokem tuguso ale ira ira tugu lagoso se kuring aratoso ale kapawoso se ko bo tuso iwitatala, Kaem nina ningarukko. Mu awuk, nina munan kariimet nungarsan mu turantala aking Kaem nina ningarukko.”

39Jesus den ira bo iwita nunga maonam, “Kari bo motam sisira se ko bo motam sisira tala mu nu lage kausokko terong i? Mena. Mu nu buta bitirukko negeruk mu, nuna ilagala la nama mutim ningi dagulomonko! 40Kari iru ikia to se anira mu noko kausa kari biya mu me kiarukko. Nu ikia to sapuruk mu asele, nu ko kari biya mu toroman bagurukko.

41“Ni awuk se tam luan nika motam baguwoso wore me arigisam, bare ni ka bo ko tam buna motam te aniso wore ko balu lagasam? 42Aking ni awuk se ka bo manorsam, ‘Aga bo, tair se nika motam te tam buna bo aniso sowore to sapirikko' masam, bare ni keta ka motam te tam luan aniso mu me arigisam? Ni kawel kari! Ni gir ale nika motam te tam luan baguwoso mu to sapar ale yawarakala loager ale asele, ka bo motam te tam buna aniso mu to saparko.

Tam ningo memek ko nunguning

(Mat 7:17-20; 12:33-35)

43“Tam ningo mu nunguning memek me beteso. Se butatala tam memek mu nunguning ningo me beteso. 44Kari tam ko nunguning te arigisan, imi tam ningo masan, ale imi tam memek masan. Kariimet tam fig ko nunguning mu kur samer kiskis ago mu ningi me gisan, ale mayang waen ko nunguning mu mayang kore ago mu ningi me gisan tala. Mena. 45Kari ningo mu ikia yawara gomang ningi aniso se te munan yawara beteso. Se kari memek mu ikia memek gomang ningi aniso se te munan memek beteso. Mu awuk, ikia aguwaya, ningo agi memek agi, kari gomang ningi biyala aniso, mu kuring te aratoso.
Luke 6:45 Ikia nangamang ningi mu nagiring te aratoso: James 3:9-12.


Kawam kaola kari ilagala nunga den ira

(Mat 7:24-27)

46“Nina anape ko yam aninga arusan, ‘Kari Biya, Kari Biya,’ masan, bare mel beteralko balsam wore me betesan?
Luke 6:46 Ana den ipi me ikinakko: Mat 7:21; James 1:22.
47Kari aningate taiso aninga den ikiso ale karo tuso mu ko ani iwita ninga manorsam, 48mu nu kari ikia sinar kawam kaolam imitang turan: nu kawam kalokko se mutim iram ago kaparam ale ali kalakolok mu kiaram, ale ali aora mu arigam, asele ngatalek ningi waru waru ago namaram ale te kawam kaolam. Se udagi te yu lom biya kaparam kawam mu te tairam, bare parasuwurokko me terong. Mu awuk, kari mu kawam gek am nunguningkiri kaolam se.

“Bare kari aninga den ikiso bare me karo tuso, mu nu kawam ngatalek mutim kuringita iram ale ningi waram ale kawam te kaolam wore turan. Se yu lom biya kaparam tairam ale kawam mu tairatela parasuwu waram.”

49

Copyright information for WSK